3. Вторая младшая "Белорусочка"

КАНСУЛЬТАЦЫЯ ДЛЯ БАЦЬКОЎ

“Роля беларускай мастацкай літаратуры

ў развіцці дашкольнікаў”

Дарослы ведае, што кніга не толькі вучыць, развівае і выхоўвае дзіця, яна абуджае ў маленькім чалавеку самыя разнастайныя творчыя пачаткі, яна дапамагае дзіцячай фантазіі здабыць багатую вобразнасць і ўнутраны сэнс.

Дзіця не можа не гуляць, не выдумляць, не складаць. Гэта непазбежна, гэта яго спосаб пранікнення ў рэальную рэчаіснасць. Але што менавіта ён выдумляе? Як складае і чаму складае менавіта гэта? Якія маральныя і эстэтычныя прычыны праяўляюцца ў дзіцячай гульні, якая патроху, часцяком незаўважна для самога дзіцяці, становіцца яго сапраўдным жыццём? Свет чытання, свет кнігі з яе літаратурнымі і графічнымі выявамі, дапамагае даросламу насыціцца і накіраваць дзіцячае ўяўленне. Кніга падае дзіцяці прыклад творчасці, прыклад творчага стаўлення да рэальнага часу. Менавіта тут, на кніжнай старонцы, малыя сустракаюць ўпершыню гарманічнае адлюстраванне рэчаіснасці. Кніжка распавядае самае галоўнае, паказвае самае прыгожае.

Ёсць у дзіцячай літаратуры розныякнігі: вясёлыя і сумныя, але яны заўсёды жыццесцвярджальныя. Таму дзеці не могуць не любіць кнігу, таму радуюцца кнізе, як святу. А дарослыя павінны падрыхтаваць гэтую радасць, дапамагчы дзіцяці зразумець, адчуць кнігу ва ўсёй яе паўнаце.

Да нейкага ўзросту дзеці жывуць у казцы, як раўнапраўныя члены казачнага свету. І гэта натуральна, таму што казка блізкая і сугучная іх светаадчуванню. У самым пачатку жыцця яна сустракае дзяцей фантастычнымі вобразамі, займальнымі прыгодамі, маляўнічасцю і яркасцю свайго свету. Уся гэтая свежасць, чысціня, напеўнасць, гарманічная цэласць казкі служаць для маленькіх першым штуршком да развіцця фантазіі, мыслення, творчасці. Прастата і прыгажосць казачных герояў і іх учынкаў неабходныя дзіцячай свядомасці як першае адлюстраванне свету, сапраўдных чалавечых адносін у чыстым люстэрку сапраўднага мастацтва.

У кожнай казцы пракладзеная мяжа паміж Дабром і Злом. Яны непрымірымыя ворагі, яны знаходзяцца ў адвечнай барацьбе. І ў гэтым проціборстве заўсёды перамагае Дабро, заўсёды перамагае справядлівасць. Гэтая ідэя перамогі Дабра над Злом заўсёды пераканаўчая, таму што выношвалася і нараджалася разам з узнікненнем свядомасці людзей і ўдасканальвалася разам з яго развіццём, таму што працятая верай і надзеяй ўсяго чалавецтва ва ўрачыстасць добрых спраў. А вера гэтая падмацавана часам. Менавіта таму такая моцная казка і менавіта таму дзеці так вераць у яе. У амаль любой народнай казцы ўсё падпарадкоўваецца толькі дасканалым законам чалавечага быцця, тым ідэалам, якія прайшлі праверку многіх пакаленняў людзей, выкрышталізаваліся, сталі агульначалавечымі. І дзецям лёгка прыняць гэтыя ідэалы, лёгка пагадзіцца заканамернасцю.

Вельмі важна для дзяцей, што ў казцы герой, які ўвасабляе дабро, заўсёды станоўчы. Гэта ці непераможны волат, які абараняе свой народ, ці проста чалавек, які перамагае зло розумам, мудрасцю і знаходлівасцю. У любым выпадку станоўчага героя адрозніваюць розум, прыгажосць, умелыя рукі, альбо добрае чараўніцтва, а адмоўнага зло, пачварнасць і падступнасць. Таму дзеці любяць казачных герояў, вераць ім і пераносяць гэтую веру і любоў са свету казачнага ў свет рэальны.

Дзякуючы казцы, дзеці пачынаюць ўсведамляць найгалоўнейшыя ісціны чалавечага жыцця. Казка дапамагае фармаваць асновы маральнасці, маралі, па законах якой ім трэба будзе жыць. Тая самая простая, найпростая казка, якую мы, стаўшы дарослымі, пачынаем лічыць дзіцячай забавай.

Чытайце з дзецьмі як мага больш, а галоўнае пагаварыце, пра што прачыталі!

Кансультацыя для бацькоў "Ветлівае дзіця"

            Прыемна мець справу з ветлівым чалавекам, але яшчэ прыемней разумець, што такім з’яўляеца ваша дзіця. Культурнае і выхаванае дзіця – мара ўсіх бацькоў.

         Асабовы прыклад –адзін з асноўных метадаў выхавання ветлівага дзіцяці. Дзеці, як губка, усё ўпітваюць у сябе! У тым ліку і паўсядзённыя паводзіны бацькоў, іх стыль зносін і ўчынкаў. У вашай сям’і прынята размаўляць на павышаных танах, рашаць праблемы крыкам, а не з дапамогай просьбаў і дамоў? Тады  высокая верагоднасць таго, што і дзіця вырасце невыхаваным і грубым. Нават калі вы навучыце яго гаварыць словы ветлівасці і прачытаеце некалькі кніжак пра добрыя манеры, асаблівага выніку не будзе. А вось калі дзіця расце ў атмасферы любові і ўзаемаразумення, бачыць, як маці і бацька вітаюцца з суседзямі, дапамагаюць старэйшым і не забываюць гаварыць словы ўдзячнасці дома, не сумнявайцеся – ён скапіруе гэтую манеру паводзін.У гэтым выпадку і “чароўныя “ словы з’явяцца ў мове дзіцяці рана.             

            Гэтыя словы з’явяцца самі па сабе, без чытання лекцый і педагагічных унушэнняў. І на пытанне “Як вы змаглі выхаваць дзіця такім ветлівым?” бацькі альбо адкажуць, што ён “як бы сам” такім стаў, альбо скажуць “мы самі так сябе паводзім, таму і дзіця за намі цягнецца”. Дзіця з цягам часу зразумее, якія і калі вымаўляць словы, як вясці сябе з аднагодкамі і дарослымі, як паступіць так, каб не нашкодзіць іншым. Аднак правілы паводзін тлумачыць дзіцяці ўсё-такі патрэбна.

        Завучыць ветлівыя словы – не значыць стаць ветлівым. Трэба яшчэ навучыцца прымяняць іх да месца. Бываюць такія кур’ёзы. Напрыклад, суседскі хлопчык ветліва з вамі павітаўся і прапусціў вас уперад. А затым з шумам адабраў у вашага дзіцяці цукерку і ўцёк.Наўрад ці вы будзеце лічыць яго ветлівым пасля гэтага. Вельмі важна, каб ветлівасць для вашага дзіцяці стала не абавязалаўкай, не навязанай роляй, а вобразам жыцця. Для гэтага трэба не завучваць правілы паводзін – дастаткова выконваць іх у розных жыцёвых сітуацыях.
           Растлумачце дзіцяці значэнне выразу “паступай з іншымі так, як хочаш, каб паступалі з табой. Прасіць прабачэння не трэба баяцца! Вучыце дзіця прасіць прабачэння, таму што ў жыцці бываюць розныя сітуацыі: незнарок нехта піхнуў, наступіў на нагу. З кім не здараецца? Галоўнае - дастйна выйсці з сітуацыі. “Прабачце” – як раз тое слова, якое дапаможа гэта зрабіць. Падобнае правіла павінна дзейнічаць і ў адносінах да дзіцяці. Калі вы не правы, папрасіце ў дзіцяці прабачэння і прыласкайце яго. Просячы прабачэння, мы як бы бяром на сябе адказнасць за дрэнны ўчынак, а словы, якія мы для гэтага выкарыстоўваем, дапамагаюць выправіць сітуацыю да лепшага.

              Не расказвайце дзіцяці аб правілах паводзін на дарослай мове. Лепшыя памочнікі – гэта гульні, вершы, казкі.Пасля  таго, як вы прачыталі верш ці казку , абмяркуйце з дзіцем сюжэт, паводзіны станоўчых і адмоўным герояў, а таксама запытайцеся, як бы дзіця паступіла на іх месцы. Дзіцячыя кнігі ў асноўным вучаць дзяцей такім жыццёвым каштоўнасцям, як дабрыня, дружба, паразуменне і ветлівасць.
         Цудоўна дапамогуць разабрацца ў жыццёвых сітуацыях і ролевыя гульні. Пагуляйце з дзіцём, нібы вы ў транспарце, на дзіцячай пляцоўцы, у гасцях ці ў бальніцы. Ці прыдумайце казачны сюжэт з яго любімымі мультыплікацыйнымі героямі, дзе будзе разыграна нестандартная сітуацыя. А затым разам абмяркуйце, чаму дрэнна паводзіць сябе і быць невыхаванным – недапусціма.

Калі вы хочаце, каб ваша дзіця вырасла ветлівым і добрым чалавекам, прытрымлівайцеся некаторых правілаў:
Размаўляйце без крыкаў і грубых слоў, асабліва пры пастаронніх.
Лепей адзін на адзін з дзіцем растлумачце яму, чаму ён быў не праў.
Не зневажайце годнасць дзіцяці.
Цікаўцеся яго меркаваннем, жаданнямі.
Старайцеся не рабіць пастаянна заўвагі.
Адабрайце добрыя паводзіны і самастойнасць.
Не забывайце хваліць за “чароўныя” словы і добрыя паступкі.

Навыкі ветлівага і выхаванага чалавека:
Ветліва прасіць, дзякаваць і прасіць прабачэння.
Вітацца і развітвацца.
Не лезці ў чужыя размовы без прычыны.
Улічваць просьбы і пажаданні іншых людзей.
Выконваць правілы этыкету за сталом.
Быць апратным і сачыць за асабовай гігіенай.
Выконваць правілы паводзін ў грамадскіх месцах.Напрыклад, уступаць месца старэйшым, не смяціць на вуліцы, не тыкаць пальцам на акружаючых і інш.
     Дзякуючы такім простым парадам, дабразычлівай атмасферы ў сям’і і ўзаемапазумненню ваша дзіця абавязкова вырасце ветлівым і добрым чалавекам.